28 czerwca minie 10 lat od otwarcia łańcuckiej Storczykarni. Po długiej przerwie do Łańcuta powróciła znakomita tradycja storczyków, z której dawna ordynacja łańcucka słynęła już na początku XX w. Rewitalizacja była możliwa dzięki środkom z mechanizmu finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Już w czasach Potockich okazy ze Storczykarni podziwiało wielu znakomitych gości – w 1923 r. Ferdynand, król Rumunii wraz z małżonką królową Marią, a cztery lata później Ignacy Mościcki, prezydent Polski. W 1937 r. zwiedzał ją Jerzy, książę Kentu, przebywający wraz z małżonką księżną Mariną z kilkudniową wizytą w Łańcucie. Po II wojnie światowej Storczykarnię przejęło Państwowe Gospodarstwo Rolne, które do lat 80. XX w. kontynuowało uprawę storczyków. Później nowy właściciel szklarni przerwał ogrzewanie i opiekę nad Storczykarnią, która zaczęła szybko popadać w ruinę. Muzeum zakupiło resztkę z gatunków i odmian historycznej kolekcji storczyków. W kwietniu 1994 r. Muzeum przejęło kompletnie zdewastowaną Storczykarnię. Rozpoczęto starania o przywrócenie jej dawnej świetności.
Dzięki projektowi „Rewitalizacja zabytkowych budynków Maneżu, Kasyna i Storczykarni” było możliwe przywrócenie dawnego blasku obiektowi, który wyposażono w nowoczesne urządzenia służące utrzymaniu optymalnych kierunków uprawy bardzo wymagającej grupy roślin.
Od 2008 r. zwiedzający mogą podziwiać tu zarówno współczesne krzyżówki storczyków, wyhodowane przez człowieka, storczyki botaniczne właściwe dla środowiska naturalnego, ukształtowane bez ingerencji człowieka, a także historyczne gatunki i odmiany roślin pochodzących z przedwojennej kolekcji Potockich oraz te, które wymienione zostały w słynnym opracowaniu pt. „Reichenbachia” z XIX wieku, przechowywanym w zbiorach Biblioteki Zamkowej w Łańcucie.
Rewitalizacja Maneżu i Kasyna
W ramach projektu „Rewitalizacja zabytkowych budynków Maneżu, Kasyna i Storczykarni”, pracom restauracji poddano także Maneż i budynek dawnego Kasyna Urzędniczego. Prace w pierwszym obiekcie zakończyły się w 2009 r. W Maneżu funkcjonuje Podkarpackie Centrum Dziedzictwa. Tu też m.in. znajdują się muzealne kasy, punkt informacji turystycznej i stoiska z pamiątkami.
W 2010 r. również dzięki dofinansowaniu ze środków EOG, w budynku dawnego Kasyna Urzędniczego, otwarto ekspozycję Działu Historii Miasta i Regionu, w tym ekspozycję 10 Pułku Strzelców Konnych. Na wystawie stałej zostały zgromadzone m.in. meble mieszczańskie z XIX w., stare fotografie Łańcuta, oryginalne wyposażenie zakładu fryzjerskiego, czy mundury żołnierskie, elementy wojskowego wyposażenia, medale oraz odznaczenia.
Joanna Garbulińska-Charchut
Zdjęcia: Adam Kunysz